Улуттук  маданий борбору Кыргыз Республикасынын Маданият, маалымат жана жаштар саясаты министрлигинин ведомстволук мекемеси болуп эсептелет.

УМБнын милдеттери:

- чыгармачылык жана маданий-социалдык маселелерди ишке  ашыруу;

- эл чыгармачылыгын, элдик баалуулукту, аткаруучулук чеберчиликти (манасчы, дастанчы, санжырачы, кол өнөрчү, дизайнер) сактоо, өнүктүрүү жана жайылтуу;

- көрүүчүлөр жана угуучулар аудиториясын маданиятты жана искусствону өнүктүрүү жаатындагы Ата Мекендик жана дүйнөлүк мыкты үлгүлөрдү өздөштүрүүгө тартуу;

- маданият жана искусство тармагындагы мамлекеттик, эл аралык жана башка максаттуу программаларды, ошондой эле маданий-массалык иш-чараларды ишке ашырууга катышуу жана уюштурууга көзөмөл жүргүзүү;

- өздүк көркөм чыгармачылыкты, сүрөт, элдик кол өнөрчүлүктү, автордук чыгармачылыкты колдоо жана аларга көмөк көрсөтүү;

- тарыхый-маданий мурастарды сактоого жана өнүктүрүүгө багытталган улуттук долбоорлорду ишке ашырууга катышуу;

- тарыхый-маданий мурастардын объектилерин таап чыгуу, тактоо, сактоо, пайдалануу боюнча чараларды көрүү жана ишке ашыруу;

- тарыхый-маданий мурастарды сактоо, пайдалануу, коргоо, изилдөө жана даңазалоо боюнча мамлекеттик, улуттук жана эл аралык программаларды ишке ашырууга катышуу;

- эл аралык маданий байланыштарды ар тараптан өнүктүрүүгө, коомдук өз-ара байланыштардын системасын жөнгө салууга, ведомстволор жана улуттар аралык маданият жаатындагы кызматташтыкты өнүктүрүүгө көмөк көрсөтүү;

- эл аралык маданий иш-чараларды өткөрүү;

- гастролдук жана концерттик иш-чараларды жүзөгө ашыруу;

- маданият тармагындагы балдардын билим берүү мекемелерине усулдук жана практикалык жардам көрсөтүү;

- маданият жана искусство мекемелери боюнча статистикалык эсеп жүргүзүүнү ишке ашыруу;

- маданий, креативдүү индустрияны киргизүү жана өнүктүрүү.

УМБ милдеттерине ылайык төмөндөгү  функцияларды аткарат:

- мамлекеттик,   өз   алдынча     башкаруу     органдарынын,     коомдук уюмдардын мамлекеттик жана эл аралык маанидеги иш-чараларды, конференцияларды,   кароо-сынактарды, мамлекеттик  жана  жалпы элдик майрамдарды өткөрүүсүнө көмөк көрсөтүү;

- өзүнүн  ишмердүүлүгүнүн    алкагында  эл аралык конференцияларга жана башка иш-чараларга катышуу;

- көркөм жана өздүк-көркөм чыгармачылык жамааттарды, студияларды, чыгармачылык-чеберчилик устаканаларын, салондорду, көргөзмөлөрдү түзүүгө көмөктөшүү жана алардын ишмердүүлүгүн координациялоо;

- өзүнүн ишмердүүлүгүнүн алкагында фестивалдарды, кароо сынактарды, театралдаштырылган көрсөтүүлөрдү, көрсөтмөлөрдү, этно жарманкелерди уюштуруу;

- көргөзмөлөрдү, фестивалдарды өткөрүү аркылуу өздүк кол өнөрчүлүктү (эл аспаптары, үй буюмдары, ат жабдыктары, улуттук кийимдер) өстүрүү чараларын ишке ашыруу;

- концерттик, маданий-агартуучулук программаларды түзүү жана оюн-зоок иш-чараларын, тематикалык кечелерди өткөрүү;

- Кыргызстандын искусство чеберлеринин республиканын ичинде жана чет мамлекетте гастролдорун уюштуруу;

- башка мамлекеттердин маданий борборлору, эл аралык уюмдар менен маданият тармагында кызматташуу;

- заманбап платформалар аркылуу коомчулук менен байланышуу;

- иш-чараларга байланышкан брошюраларды, полиграфиалык материалдарды даярдоо, көбөйтүү, “УМБ” мекемесинин ишмердүүлүгүн камсыздоо үчүн зарыл болгон программалар менен кошо кино, видео, фото жана башка мультимедиялык өндүрүмдөрдү түзүү;

- маданий эс алууну уюштуруунун салтуу жана заманбап формаларын өркүндөтүү боюнча маданий эс алууларды уюштуруучу мекемелерине методикалык жана практикалык жардам көрсөтүү;

- маданият жана искусство мекемелери тарабынан тапшырылган статистикалык маалыматтарды анализдөө жана жалпы статистикалык эсепти ишке ашыруу;

- иш чараларды   даярдоого   жана  өткөрүүгө  карата кийимдерди, баш жана бут кийимдерди,  сценалык эмеректерди,    реквизиттерди,    музыкалык аспаптарды, техникалык, жарык берүүчү жана үн күчөтүүчү буюмдарды сатып алууну, тигүүнү, оңдоону уюштуруу;

- иш-чараларды өткөрүү үчүн аранжировкаларды, аспапташтырууларды түзүүнү, партитураларды, үндөрдү жазууну камсыз кылуу;

- элдик көркөм чыгармачылыкты, фольклорду, кол өнөрчүлүктү кайра жаратууга, пайдаланууга жана жайылтууга көмөк көрсөтүү;

- Манас эпосун сактоо жана    даңазалоо,   ошондой   эле   аткаруучулук чеберчиликтерди өнүктүрүү боюнча иш-чараларды уюштуруу;

- Кыргыз Республикасынын руханий мурастарын таап чыгуу, тактоо жана тарыхый-маданий объектилерди изилдөө, даңазалоо боюнча иш-чараларды уюштурууга көмөктөшүү;

- тарыхый-маданий эстеликтерди коргоо жаатында изилдөөлөрдү жүргүзүү, талдоонун негизинде тарыхый-маданий мурастарды андан ары сактоо жана жайылтуу стратегиясын иштеп чыгуу,

- тарыхый-маданий объектилерди сактоо жана пайдалануу боюнча жергиликтүү өз-алдынча башкаруу органдары менен биргеликте иш алып баруу;

- бардык категориялардагы тарыхый-маданий объектилердин сакталшына зыян келтирүүгө жол бербөө иштерине көмөк көрсөтүү;

- тарыхый-маданий объектилерди пайдалануу жана сактоо тартиби боюнча пландуу жана пландан сырткаркы текшерүүлөрдү жүргүзүүгө катышуу;

- коомчулукта руханий маданий мурастардын баалуулугун жогорулатууга багытталган жалпы саясатты жана ага  карата  маалыматтарды камсыз кылуу,

- өз ыйгарым укуктарынын чегинде эл аралык фестивалдарды, кароо-сынактарды, концерттерди, театралдык көрсөтүүлөрдү уюштуруу;

- маданият үйлөрүнө, клубдук мекемелерге усулдук жана практикалык жардамдарды көрсөтүү;

- маданият үйлөрү, клубдук мекемелериндеги өздүк көркөм чыгармачыл топторду ар тараптан өнөктүрүү, колдоо жана көмөк көрсөтүү;

-  ыйгарым укуктуу органдын макулдашуусу менен Кыргыз Республикасынын жана башка мамлекеттердин концертик уюмдары менен тажрыйба алмашууну, мастер-класстарды уюштуруу;

- өз ыйгарым укуктарынын чегинде маданият жана искусство кызматкерлерин даярдоонун, квалификациясын жогорулатуунун активдүү формаларын жүргүзүү, усулдук колдонмолорду даярдоо.

УМБ төмөндөгү укуктарга ээ:

- ыйгарым укутуу органдын пландары менен бекитилген борбордук жана башка иш-чараларды өткөрүүгө;

- сүрөтчүлөрдүн жана элдик көркөм кол өнөрчүлүгүн өнүктүргөн чеберлердин, улуттук музыкалык аспаптардын көргөзмө-сатууларын уюштурууга;

- маданият   жана  искусство чөйрөсүндөгү эл аралык,   республикалык, муниципалдык программалардын ишке ашыруусуна катышууга;

- өнүктүрүүнүн өздүк программасын иштеп чыгууга, Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык тейлөөнүн тартибин аныктоого;

- уюштуруу, өндүрүштүк жана чарба маселелерин өз алдынча чечүүгө;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте кайрымдуулук иштерди жүргүзүүгө;

- сынак өткөрү жолу менен чыгармачылык топторду түзүүгө, жаңы таланттарды табууга, колдоо көрсөтүүгө;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарда белгиленген тартипте юридикалык жана жеке жактар менен иш алып барууга, алар менен "УМБ" мекемесинин ишмердүүлүгүнө каршы келбеген келишимдерди түзүүгө;

- белгиленген тартипте көркөм-графикалык жана фотографиялык чыгармаларды чыгарууну жүзөгө ашырууга, маалыматтык, көркөм-оюн-зоок, музыкалык   фонограммаларды түзүүгө, чыгармачылык жана басма продукциясын сатууга;

- маданият чөйрөсүндө көркөм жана өздүк-көркөм жамааттарды, студияларды, чыгармачылык лабораторияларды, устаканаларды, салондорду, галереяларды, этнодүкөндөрдү жана башка түзүмдөрдү ачууга;

- Кыргызстанда жана чет өлкөлөрдө гастролдорду уюштурууга жана өткөрүүгө, гастролдук-концерттик ишти жөнгө салууга;

- маданий, креативдүү индустрияны киргизүүгө;

- "УМБ" мекемесинин компетенциясына кирген маселелер боюнча мамлекеттик жана жергиликтүү мамлекеттик органдардан, ошондой эле юридикалык жана жеке жактардан маалыматтарды белгиленген тартипте алууга;

- тарыхый-маданий объектилерди пайдаланган юридикалык жана жеке жактар тарабынан мыйзамдардын сакталышы, ал маселелер боюнча кетирилип жаткан кемчиликтер боюнча жазуу жүзүндө ыйгарым укуктуу органдын атынан билдирүүлөрдү жөнөтүүгө;

- жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына тарыхый-маданий объектилердин сакталышынын абалы боюнча сунуштарды киргүзүүгө;

- тарыхый-маданий объектилерди сактоо боюнча координациялык жана эксперттик органдардын (кеңештердин, комиссиялардын, жумушчу топтордун) курамына кирүүгө;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык тейлөөлөрдү, жумуштарды, товар рыногунда материалдарды сатып алууларды жүргүзүүгө;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын негизинде юридикалык жана жеке жактардан өз ыктыяры менен берген мүлктөрдү, белектерди, демөөрчүлүк жардамдарды алууга;

- УМБнын ишмердүүлүгүн камсыз кылуу үчүн Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте мүлктөрдү сатып алууга, ижарага алууга, убактылуу пайдаланууга алууга;

 - ыйгарым укуктуу органдын макулдугу боюнча жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык "УМБ" мекемесинин башкаруусундагы кыймылдуу жана кыймылсыз мүлктөрдү убактылуу пайдаланууга берүүгө;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык ассоциациялардын, биримдиктердин, фонддордун иштерине катышууга;

- Кыргыз Республикасынын   Эмгек  кодексинде   белгиленген тартипте адистерди,   кызматкерлерди    жумушка    алууга   жана "УМБ" мекемесинин бюджетинин негизинде айлык маянасын төлөп берүүгө;

- кызматкерлерди  эл аралык   конференцияларга,   семинарларга  жана көргөзмөлөргө катышуу үчүн иш сапарларга жөнөтүүгө;

- маданият тармагындагы эмгеги үчүн өздүк көркөм чыгармачылык жамааттарын жана маданият чөйрөсүндөгү ишмерлерди сыйлоо чараларын көрүүгө (алкыш жарыялоо, "УМБ" мекемесинин Ардак  грамотасы жана ыраазычылык каты менен сыйлоого);

- өздүк көркөм чыгармачылык жамааттарына "Элдик" наамын, маданият ишмерлерине эмгек стажына ылайык жана башка чыгармачылык топторуна мамлекеттик    сыйлыктарды    берүү   тууралуу   документтерди даярдоого жана ыйгарым укуктуу органга сунуштама катары киргизүүгө;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамына карама-каршы келбеген башка дагы ишмердүүлүктөрдү жүргүзүүгө;

УМБнын түзүмү 5 бөлүмдөн жана техникалык кичи тейлөө персоналдык топтон турат.

-          УМБнын бөлүмдөрү:

-          Маданий-массалык иш-чараларды өткөрүү бөлүмү;

-          Аймактарда эл чыгармачылыгын өнүктүрүү бөлүмү;

-          Маданий мурастары бөлүмү;

-          Бухгалтердик эсеп жана отчеттуулук жана мамлекеттик сатып алуулар  бөлүмү;

-          Укук, кадр, коом менен байланышуу жана документтик камсыздоо бөлүмү.

УМБ өзүнүн ишмердүүлүгүндө эл аралык, республикалык деңгээлдеги иш-чаралардын концерттик программасын даярдоо жана уюштуруу боюнча  иштерди алып барат.