Ош облусунун маданият паспорту

Ош облусундагы маданият мекемелер

 Алай району

Маданият мекемелери — 57

Республикалык маанидеги тарыхый жана маданий эстеликтер —  6

1. Алымбек Датка эстелиги – Гүлчө айылындагы сейил бакта
2. Курманжан Датка эстелиги — Гүлчө айылында сейил бакта
3. Курманжан Датка эстелиги — Курманжан Датка тарыхый-этнографиялык музейинин алдында
4. Эки Жолборс  эстелиги — Курманжан Датка тарыхый-этнографиялык  музейинин алдында
5. Басмачылар менен болгон күрөштө курман болгондордун чек арачылардын, боордоштук мүрзөсү жана эстелиги (Нура айылында)
6. Жалпак-Дөбө көрүстөнү (Сары-Таш айылында  25 чакырым  алыстыктагы Демей капчыгайында).

Райондон  чыккан   белгилүү  инсандар

1. Кубатбек Жусубалиев –КРнын эл жазуучу
2. Матмусаева Аяз –жазуучу
3. Кыргызбай Осмонов – КР нын эмгек  эл артисти
4. Ырайымберди Жаманкулов- КР нын маданиятына эмгек сиңирген ишмер
5. Салима Балтаева – КРнын эмгек сиңирген артисти
6. Бактыгүл Бокоева – КР нын эмгек сиңирген артисти
7. Чыңгыз Турдубеков – ырчы

Араван району

Маданият мекемелери – 36

Тарыхый-маданий мурас объекттери — 7

1. Эки жолку Социалисттик эмгектин Баатыры А.Анарованын айкели (Араван айылында);
2. Эски-Араван чалдыбары (Араван суусунун оӊ жээгинде);
3. Кыдыр-Дөбө чалдыбары (Тепе-Коргон айылынын батыш четинде);
4. Коргон-Дөбө чалдыбары (Тепе-Коргон айылынын түштүк-батышында);
5. Араван айылындагы аска-таш сүрөттөр (Араван айылында);
6. Сасык-Үңкүр үңкүр турган жайы (Араван айылында);
7. Түндүк-Араван чалдыбары (Араван айылынын түндүгүндө). 

Кара – Кулжа району

Маданият мекемелери – 54

 Райондун аймагында республикалык маанидеги тарыхый жана маданий эстеликтер -1

Басмачылар менен болгон күрөштө курман болгондордун, чек арачылардын боордоштук мүрзөсү (Сидоров көчөсү).

Райондон чыккан маданият жаатындагы белгилүү инсандар:

1. Рыспай Абдыкадыров (1941–1994) – КР-нын Эмгек синирген артисти, композитор жана обончу,
2. Жусуев Сооронбай (1925–2016) – КР-нын Эл акыны, КР-нын Баатыры, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын ээси жазуучу;
3. Кожогелди Култегин (1960) – КР-нын Эл акыны.

Кара- Суу району 

Маданият мекемелери – 46

Райондон чыккан  белгилүү инсандар

1. Мадазимов Болуш (1927-2002) –комузчу, КРнын эл артисти
2. Абдуллаев Адылжан (1951)-композитор, КРнын маданиятынын эмгек сиңирген артисти.
3. Айтиев Гапар (1901-1986)-сүрөтчү
4. Бекмуратов Саид (1901-1966)-кыякчы,КРнын эмгек сиңирген артисти.
5. Мамытов Жолон (1940-1988)-акын,котормочу,
6. Мамазаирова Меёди (1943)-акын-жазуучу
7. Мияшов Таш (1931-2007)-акын- жазуучу
8. Мойдунов Эрмек (1945-2018)- ырчы,КРнын  эл артисти.
9. Раев Султан (1958)-жазуучу,драматург.
10. Турапов Керимберди (1959 ) ырчы ,КРнын эл артисти.
11. Эшпаев Токтомамат (1950-2014) –обончу,ырчы, КРнын эмгек сиңирген артисти.
12. Ахмедов Абдукерим (1960) – композитор КРнын эмгек сиңирген артисти.
13. Кожомжаров Абди (Манас) (1962) –ырчы,КРнын эмгек сиңирген артисти.
14. Ташматова Гулжамал (1971) –ырчы,КРнын эмгек сиңирген артисти.
15. Търъбеков Чырмаш (1973) -опера ырчысы,КРнын эмгек сиңирген артисти.

Райондун аймагында республикалык маанидеги тарыхый жана маданий эстеликтер -22

-Коргошун –Дъбъ чалдыбары (Ош-Кара-Суу жолунан 14км)

-Мады чалдыбары (Мады айылынын четинде)

-Кожомбак чалдыбары (Кожомбак айылынын түйтүгүндө)

-Кашкар-Кыштак чалдыбары (Кашкар-Кыштак айылынын түндүк- батыш четинде)

-Кыргыз-чек чалдыбары (Кыргыз-чек айылында)

-Ак-Тепе чалдыбары (Кызыл-Кошчу айылынан 500 м түйдүк чыгыш четинде).

-Боору-Дөбө чалдыбары аянтчасы менен (Агартуу айылынын түйндүк-түштүк тарабында)

-3-топтон турган Дөбө (Кожоакмат чалдыбарынан батыш тарапта)

-3-топтон турган Дөбө (Чагыр айылында)

-Агартуу чалдыбары (Агартуу айылынан тштүк батыш четинде)

-Кызыл-Шарк (Савай чалдыбары) (Кызыл-Шарк айылы)

-Шаарихан –Дөбө чалдыбары (Кыдырша айылы – Кызыл-Шарк айылы)

-Эки жолку Социалистик эмгектин Баатыры Х.Таширов жашаган үй (Кызыл-Шарк айылы)

-Мазар Дөбө (Савай айылынын чыгыш четинде)

-Мирзалим –Дөбө 1- (Памир трактатынын 1-км сол тарабында)

-Мазар-Дөбө (Ош Бишкек жолунун 31-км тарабында)

-Төлөйкөн (Озгур VI) көрүстөндөр тобу, Ак-буура  суусунун сол жээгинде)

-Сүрөттүү-таш (Айрымачтоо) аска-таш бетиндеги сүрөттөр (Ош шаарынын түндүк-батыш тарабындагы Көрпө тоонун боорунда)

-Эки жолку Социалистик эмгектин Баатыры Х.Ташировдун эстелиги. (Кызыл-Шарк айылында)

-Савай   чалдыбары   (Савай түштүк чегинде )

-Тали- Дөбө  (Кызыл-Кошчу айылынан 500м түндүк чыгышта)

-Шиш –Дөбө ( Чагыр айылынын батыш четинде)

Ноокат району

Маданият мекемелери -63

Райондон чыккан маданият жаатындагы белгилүү инсандар:

1. Абдыраимов Бекболот (1945–2004) – композитор, Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмер;
2. Бобулов Камбаралы (1936–2003) – сынчы, акын, прозачы;
3. Гапаров Мурза (1936–2002) – жазуучу, драматург;
4. Матисаков Абдиламит (1956) — Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмер;
5. Осмонов Кубанычбек (1950) – композитор, Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмер;
6. Садыбакасова Гүлшайыр (1953) – обончу, Кыргыз Республикасынын эмгек сиңирген артисти.

Өзгөн району

Маданият мекемелери –56

Райондун аймагында республикалык маанидеги тарыхый жана маданий эстеликтер -12:

1.   —Шоробашат чалдыбары (Өзгөн шаарынан 12 км алыстыкта);
2. —Жыланды чалдыбары (Жыланды айылынан түштүк-батышта);
3. — Кызыл-Октябрь чалдыбары (Кенеш айылынан 1,5 км алыстыкта);
4. — Кара-Дарыя чалдыбары (Tap-Кара-Кулжа сууларынын куймасында);
5. — Мырза-Аке Дөбөлөр тобу (Жазы дарыясынын сол жээгинде);
6. — Зергер Дөбөлөр тобу (Жылынды айылынын түндүк-чыгышында);
7. — Караван-Сарай-Соголон (Кара-Шоро айылынын четинде);
8. — Түндүк-Куршаб чалдыбары (Курбаш айылынын түндүк-чыгышында);
9. — Түндүк-Өзгөн чалдыбары (Өзгөн шаарынан 10 км түндүктө);
10. — Өзгөн тарыхый-маданий комплекси (Өзгөн шаары);
11.    — Өзгөн арык байыркы каналы (Тар-Кара-Кулжа суулары кошулган жерде).
12. – Сарахсий-кумбозу (Озгон шаары мазар).

— тарыхый-маданий мурас объекттер  археологиялык изилдөөлөрдү жүргүзүүнү, эсепке алууну, коргоону, реставрациялоону жана пайдаланууну колго алган.

— туристтерди тартууда тарыхый-маданий мурас объекттерди пайдалануу.

Райондон чыккан белгилүү инсандар:

1. Алибаев Жолболду — Кыргыз Республикасынын Эл артисти
2. Темирбаева Жаркын – КР маданиятына эмгек сиңирген ишмер
3. Нарбаева Алтынай — КР маданиятына эмгек сиңирген артисти
4. Молдокасымов Кыяс – КР маданиятына эмгек сиңирген ишмер
5. Исаков Рысбай – КР маданиятына эмгек сиңирген артист
6. Дуйшеева Кенже – КР маданиятына эмгек сиңирген артисти
7. Шамшиев Болот — КР Эл артисти
8. Чокубаев Назарбек — КР Эл артисти
9. Калыков Абдыкерим- Саха Республикасынын эмгек сиңирген ишмери
10. Оморов Мамат -Кыргыз ССР маданиятына эмгек сиңирген ишмер
11. Базарбаев Аттокур -Кыргыз ССР маданиятына эмгек сиңирген артист

Чоң- Алай району

Маданият  мекемелери 22

Тарыхый-маданий мурас обьектилери 2

1. Кокон хандыгынын доорунда курулган “Кул Датканын Коргону” тарыхый мурас обьекти.
2. “Улуу Ата-Мекендик согуштун, Ооган согушунун, Баткен Чоң-Алай коогаланынын катышуучуларына арналып тургузулган эстелик.

Райондон чыккан  белгилүү инсандар

1.Муса Сапаев — Акын,жазуучу

2.Садык Савай – Акын,жазуучу

3.Абдибали Акимбеков – КРнын эмгек сиңирген артисти

4.Азимбай Сейдакматов – Обончу,аткаруучу

5.Муктар Гайымов — Обончу,аткаруучу

6.Лутфилла Бусурманкулуулу–Ырчы

7.Нуркыз Саитова — Ырчы

ОШ ШААРЫ

Маданият мекемелери – 10

Шаардын аймагында республикалык маанидеги тарыхый жана маданий эстеликтер — 11:

— Ак-Буура чеп- чалдыбары (шаарынын түштүк тарабында);

— Сулайман-Тоо тарыхый-маданий жана жаратылыш музей-коругу (Ош шаарында);

— Мухаммед Жусуп Байходжи оглы мечити (Кол өнөрчүлөр көчөсү- Тельман көчөсү, 62);

— Шахид-Тепе мечити (Андижан көчөсү, 2);

— Садыкбай мечити (Дункача көчөсү, 9);

— Михайло-архангель чиркөөсү (шаардын борбордук скверинде);

— Совет бийлигин орнотуу үчүн күрөштө курман болгондорго арналган “Түбөлүк от” монументалдык эстелиги (№ 1 Маданият үйүнүн алдындагы скверде);

— Курманжан Датка эстелиги (Борбордук аянт);

— Алишер Новаи эстелиги (Навои атындагы эс алуу паркында);

— Т. Сатылганов эстелиги (Ленин көчөсү-Ломоносов көчөсү);

— Ак гвардиячылардан жана басмачылардан коргогон Ош шаарындагы Чеп дубалдын бөлүгү (Токтогул атындагы эс алуу паркында).

Шаардан чыккан  белгилүү инсандар:

1. Маидова Лайлихан (1916) – Кыргыз Республикасынын  эл артисти;

2. Моминова Разияхан (1918) – Кыргыз Республикасынын эл артисти;

3. Нематов Нематжан (1941) – актёр, Кыргыз Республикасынын эл артисти;

4. Салиева Турсунхан (1923) – актёр, Кыргыз Республикасынын эл артисти;

5. Хасанова Тажихан (1916) – актриса, ырчы, КыргызРеспубликасынын эл артисти.